Logo

თსუ მეცნიერება

Main IMG
თსუ - პირველი უნივერსიტეტი კავკასიაში. კვლევისა და სწავლების საუკუნოვანი ტრადიცია. დაფუძნებულია 1918 წელს.
ვარძიის სამონასტრო კომპლექსის გეოლოგია და პრობლემები

ვარძიის სამონასტრო კომპლექსი საქართველოს უკიდურეს სამხრეთ-დასავლეთით, მდინარე მტკვრის მარცხენა მხარეს, თურქეთ-საქართველოს სახელმწიფო საზღვართან ახლოს, ზღვის დონიდან 1300 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს და ადმინისტრაციულად ისტორიულ მესხეთის რეგიონის – ასპინძის მუნიციპალიტეტში შედის. ძეგლი დათარიღებულია XII-XIII საუკუნეებით (1156-1203 წწ). 2007 წლიდან საქართველოს კულტურისა და ძეგლთა დაცვის სამინისტროს წარდგინებით იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის წინასწარულ ნუსხაშია შეტანილი. დღეს ამ კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის არსებობას სერიოზული საფრთხე ემუქრება.

თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტისა და გოტინგენის უნივერსიტეტის მრავალწლიანი ურთიერთობები გრძელდება

ცოტამ თუ იცის, რომ პირველ ქართულ უნივერსიტეტს დაარსებიდან, 1918 წლიდან, კავშირები ჰქონდა იმდროისათვის ევროპის წამყვან უნივერსიტეტებთან. უკვე ერთი წლის შემდეგ, სახელმწიფოს დაფინანსებით ძმები, ივანე და ალექსანდრე ნიკურაძეები, სასწავლებლად გოტინგენის უნივერსიტეტში (გერმანია) გაემგზავრნენ, სადაც უკვე მსოფლიოში გამორჩეული მათემატიკისა და ფიზიკის ინსტიტუტები ფუნქციონირებდა. ივანე ნიკურაძე მალევე გახდა თანამედროვე ჰიდროდინამიკისა და აეროდინამიკის ფუძემდებლის, პროფესორ ლუდვიგ პრანდტლის გამორჩეული სტუდენტი და წარმატებით დაიცვა სადოქტორო დისერტაცია თემაზე “დაკვირვებები ტურბულენტურ დინებაში სიჩქარის განაწილებაზე”. მან ხელძღვანელთან ერთად მონაწილეობა მიიღო კაიზერ ვილჰელმის, დღევანდელი მაქს პლანკის ინსტიტუტის დაარსებაში, მოგვიანებით კი ამ ინსტიტუტის განყოფილების უფროსი გახდა. ქართველი მეცნიერი ივანე ნიკურაძე ამ ქალაქში პირველი სტუდენტი იყო დამოუკიდებელი საქართველოს სახელით ჩამოსული, რომელმაც საკუთარი შრომისმოყვარეობით საფუძველი ჩაუყარა ამ ორი უნივერსიტეტის ურთიერთობების წარმატებულ დასაწყისს. უმცროსი ძმა, ალექსანდრე მყარი სხეულების ფიზიკის ერთ-ერთი სახელგანთქმული პროფესორი გახლდათ ბერლინისა და მიუნხენის უნივერსიტეტებში.

ეკოლოგიური პრობლემა, რომელიც შეიძლება ენერგიის ალტერნატიულ წყაროდ იქცეს

„ტრადიციულ ენერგეტიკაზე დაყრდნობილი ტექნიკური პროგრესი აძლევს რა ადამიანს მრავალ სიკეთეს, პარალელურად უარყოფითად მოქმედებს გარემოზე. რის შედეგადაც მიმდინარეობს გლობალურ-კლიმატური ცვლილება. ტემპერატურა დედამიწაზე უახლოესი ათწლეულების განმავლობაში გაიზრდება. შეიძლება, ეს მხოლოდ ორი გრადუსი ან ცოტა მეტი იყოს, მაგრამ რეალურად ძალიან დიდ ცვლილებებს გამოიწვევს ბუნებაში მიმდინარე პროცესებში. ამიტომ საკითხი ახალი არატრადიციული ენერგიის წყაროს ძიებისა წარმოადგენს მნიშვნელოვან ამოცანას, როგორც ენერგეტიკული მრეწველობის, ისე საყოფაცხოვრებო სექტორისთვის. დღეისათვის „განახლებადი ენერგეტიკული ტექნოლოგიები'', როგორიცაა – მზის, ქარის, წყალბადის, ჰიდროელექტრო ენერგია, ბიომასა და ბიოლოგიური საწვავი ტრანსპორტისთვის, ფართოდ ინერგება ადამიანის საქმიანობის მრავალ სფეროში.

აღმოსავლეთ საქართველოში ღრმად დაძირული ნალექების ნავთობ-გაზიანობის პერსპექტივების შესახებ

საქართველოში ნავთობის მოპოვების ხანგრძლივი ისტორიისა და ამ თემაზე ჩატარებული მრავალრიცხოვანი კვლევების მიუხედავად, დღეისათვის არსებული ეკონომიკური შედეგები შთამბეჭდავი ნამდვილად ვერ არის. თუმცა, სპეციალისტების თქმით, ამ წიაღისეულის სამრეწველო მოპოვების საქმეში იყო აღმავლობის ეპიზოდებიც. მაგალითად, გასული საუკუნის 70-80-იან წლებში საქართველოში ნავთობის წლიურმა მოპოვებამ სამ მილიონ ტონას გადააჭარბა. (იხ.: გ.ხმალაძე, ნ.ხმალაძე. საქართველოს ნავთობის მრეწველობა გარდამავალ პერიოდში. თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა. 2002. გვ.14).

ქართველი მეცნიერების კვლევები – ფრინველთა და ცხოველთა ბალანსირებული კვების გასაუმჯობესებლად

დღეისათვის ერთ-ერთ აქტუალურ პრობლემად კვლავ რჩება ფრინველთა და ცხოველთა სრულფასოვანი და ბალანსირებული კვება. სწორედ ამიტომ, თსუ პეტრე მელიქიშვილის ფიზიკური და ორგანული ქიმიის ინსტიტუტის აგრარული ქიმიის პრობლემათა ლაბორატორიის თანამშრომლებმა მიზნად დაისახეს შეექმნათ ბიოლითონებისა და ორგანული ნივთიერებების შემცველი ბიოკოორდინაციული ნაერთები და მათი კომპოზიციები ბუნებრივ ცეოლითებთან ერთად. რაც უზრუნველყოფს იაფი, ეკოლოგიურად უსაფრთხო, უნარჩენო, ანტიბაქტერიული და ანტისეპტიკური დანამატების მიღებას.

თსუ მეცნიერებმა შავი ზღვის რეგიონული მოკლევადიანი პროგნოზის სისტემის შექმნაში მიიღეს მონაწილეობა

ქართველი მეცნიერების მონაწილეობით, მათემატიკური მოდელირების საფუძველზე შეიქმნა აღმოსავლეთ შავი ზღვის რეგიონული მოკლევადიანი პროგნოზის სისტემა, რომელიც ერთ-ერთი შემადგენელი კომპონენტია მთლიანად შავი ზღვის დიაგნოზისა და პროგნოზის სისტემისა.პროექტი „შავი ზღვის დიაგნოზისა და ოპერატიული პროგნოზის სისტემის შემუშავება“, რომელიც აღმოსავლეთ შავი ზღვის (მოიცავს საქართველოს სანაპირო ზოლსა და მიმდებარე აკვატორიას) რეგიონული პროგნოზის სისტემასაც გულისხმობდა, დაიწყო ევროკავშირის საერთაშორისო სამეცნიერო-ტექნიკური პროექტის ARENA ფარგლებში (2003-2005 წწ.).

ერთობლივი კვლევების 20 წელი

ბუნებაში არსებული ფორმები ძალზე შთამბეჭდავია, როგორც სილამაზით, ასევე მრავალფეროვნებით. დღემდე დაუდგენელია ეს ფორმები მათთან დაკავშირებულ მოვლენებს განსაზღვრავენ თუ პირიქით, ისინი რაღაც მოვლენის „ბუნებრივ“ შედეგს წარმოადგენენ. ამ უაღრესად საინტერესო და გლობალური ამოცანების შესწავლას მათემატიკა გეომეტრიული მიდგომებით ახორციელებს. ამ მიდგომებზე ივ. ჯავახიშვილის სახ. თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის, ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის პროფესორი ილია თავხელიძე გვესაუბრება: „ეს პროცესი ძალზე ლამაზ, საინტერესო და რთულ ამოცანებთანაა დაკავშირებული. უძველესი დროიდან პლატონი და მისი სკოლა „წმინდა“ (νοηtά – მენტალური, აბსტრაქტული) გეომეტრიული ფორმების შესწავლაზე აკეთებდა აქცენტს, ხო-ლო არქიმედე, აპოლონიუსი, ევკლიდე, ჰერონი და მათი მრავალი მიმდევარი ცდილობდა გეომეტრიის საშუალებით (αiσθητα – დაკვირვებითი, დაყოფა ეკუთვნის გემინუს როდოსელს I საუკუნე ძვ.წ.ა.) აეხსნა ესა თუ ის მოვლენა.

ინტერფაზური ბიონანომეცნიერება თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში: მიღწევები და პერსპექტივები საქართველოსთვის

ბიონანომეცნიერების და ბიონანოტექნოლოგიის კვლევის ობიექტების მრავალფეროვნება განუზომელია. ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის ბიოფიზიკისა და ბიონანომეცნიერების სამეცნიერო-კვლევითი ინსტიტუტის მონაწილეობით მიმდინარე საერთაშორისო კვლევებს საფუძველი 2000-2003 წლებში ჩაეყარა.

მადნეულის სამთო-გამამდიდრებელი კომბინატის გავლენა ბოლნისის რაიონის ნიადაგებზე და წყლებზე

ბოლნისის რაიონი საქართველოს ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი სასოფლო-სამეურნეო რეგიონია. სწორედ ეს რეგიონი ამარაგებს ბოსტნეულით ქვეყნის საკმაოდ დიდ ნაწილს. ამის გამო, მისი ეკოლოგიური მდგომარეობა მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ ლოკალური, არამედ მთლიანად ქვეყნის მოსახლოებისთვის. დასკვნები კი, რომელიც რეგიონის გარემოსდაცვით პრობლემებთან დაკავშირებით თსუ მეცნიერებმა გერმანელ კოლეგებთან ერთად გააკეთეს, სერიოზული შეშფოთების საფუძველს იძლევა.

COMET ექსპერიმენტი J-PARC-ში: ნაბიჯი მიუონის გამოცანის ამოხსნისკენ

მიმდინარე წლის შემოდგომაზე, 22-26 სექტემბერს ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი (თსუ) მასპინძლობდა COMET საერთაშორისო თანამშრომლობის ვორქშოპს. ექსპერიმენტი ნაწილაკების ფიზიკაში იაპონი-ის პროტონული ამაჩქარებლის კვლევითი კომპლექსის (J-PARC) ბაზაზე ხორციელდება. ვორქშოპი თსუ მაღალი ენერგიების ფიზიკის ინსტიტუტის (მეფი) მიერ იყო ორგანიზებული შოთა რუსთაველის ეროვნული სამეცნიერო ფონდის მხარდაჭერით. ვორქშოპში მონაწილეობა მიიღო საერთაშორისო თანამშრომლობის წევრი 8 ქვეყნის ორმოცდაათამდე წარმომადგენელმა.

загрузка